Το 734 π.Χ. οι Κορίνθιοι υπό τον Χερσικράτη ίδρυσαν αποικία στην χερσόνησο του Κανονιού, αφού πρώτα έδιωξαν τους αρχικούς κατοίκους του νησιού.
Η αποικία εκτεινόταν ανάμεσα στα δύο αρχαία λιμάνια, το Υλλαϊκό στη δύση και το λιμάνι του Αλκινόου στα βορειοανατολικά. Από τρεις πλευρές, η πόλη ήταν τειχισμένη με αμυντικό τείχος. Οι Κορίνθιοι έφεραν στο νησί τα έθιμά τους και τη θρησκεία τους. Αρχικά, το πολίτευμα ήταν ολιγαρχικό (την εξουσία είχε μια μικρή ομάδα πλουσίων) με αρχηγό τον Χερσικράτη. Η Κέρκυρα σύντομα έγινε πλούσια, εμπορική αποικία με δικά της πλοία και αγωνιζόταν με την μητρόπολή της στο εμπόριο και στην αποικιακή ικανότητα. Η αντιπαλότητα μεταξύ Κέρκυρας και Κορίνθου οδηγούσε σε πολλές ρήξεις αυτών των δύο κρατών. Μάλιστα έφτασαν στην «αρχαιότερη ανάμεσα στους Έλληνες» ναυμαχία το 664 π.Χ., στην οποία νίκησε η Κέρκυρα. Στο γεγονός ότι οι Κερκυραίοι επαναστατούσαν εναντίον της Κορίνθου ήδη 70 χρόνια μετά την ίδρυση της αποικίας συνείσφερε και η γεωγραφική θέση του νησιού. Δεν υπάρχουν στοιχεία για να καθιστήσουμε ξεκάθαρο το τι συνέβη ορθά. Το σίγουρο είναι, ότι μετά από αυτή τη ναυμαχία η Κόρινθος ήθελε να σιγουρέψει την πρόσβασή του στη δύση και για αυτό έχτιζε καινούριες αποικίες-για παράδειγμα στη Λευκάδα (Ανατόριο και Αμβρακία). Οι κάτοικοι της Κέρκυρας, μαζί με κάποιους εξόριστους Κορινθίους απάντησαν σε αυτή την συμπεριφορά με το να ιδρύσουν το 627 π.Χ. και οι ίδιοι μια αποικία-την Επίδαμνο-Δυρράχιο στην απέναντι όχθη, σε περιοχή της σημερινής Αλβανίας. Επίσης, θανάτωσαν τον κορίνθιο κυβερνήτη Λυκόφρονα, γιο του τύραννου της Κορίνθου, Περίανδρου. Ο Περίανδρος, για να τιμωρήσει τους Κερκυραίους για την δολοφονία του γιου του, διέταξε να θανατωθούν οι δολοφόνοι και έστειλε σε εξορία τους απογόνους τους. Επίσης, εγκατέστησε διοικητή τον ανιψιό του, τον Ψαμμήτιχο. Το νησί κέρδησε τηυν ανεξαρτησία του μόνο μετά το θάνατο του Περίανδρου. Ακολούθησε εποχή άνθισης (ολόκληρος ο 6ος αι. π.Χ.), όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα- το μνημείο του Μενεκράτη, ναοί αφιερωμένοι στην Ήρα και στην Άρτεμις. Αναπτυσσόταν το εμπόριο κυρίως με την Ηπειρωτική Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σικελία και επίσης φτιάχνονταν ισχυρός στόλος. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη η Κέρκυρα είχε 110 τριήρεις. Το ξύλο που χρειάζονταν για την κατασκευή των πλοίων, το έπαιρναν πιθανότατα από την απέναντι ηπειρωτική ακτή, όπου επίσης καλλιεργούσαν τη γη. Η Κέρκυρα προστάτευε τους εμπορικούς δρόμους της Αδριατικής θάλασσας από τους πειρατές, στα λιμάνια της γινόταν ο ανεφοδιασμός εμπορικών πλοίων και το νησί από όλα αυτά είχε τεράστια κέρδη. Έτσι δημιουργήθηκε μια πλούσια τάξη πολιτών. Αυτή την εποχή, η Κέρκυρα αφιέρωσε δώρα μεγάλης αξίας σε διάσημα μέρη της εποχής, όπως τα αγάλματα μπρούτζινων αγαλμάτων στην Ολυμπία και στους Δελφούς. Θεωρείται ότι στις αρχές του 5ου αι. π.Χ., στο νησί ζούσαν περίπου 30-40.000 κάτοικοι. Κατά το τέλος της αρχαϊκής εποχής άρχισαν να κτίζονται γεωργικοί οικισμοί εκτός πόλεως, κυρίως στα βόρεια και βορειοανατολικά παράλια (σημερινοί Καρουσάδες, Αχαράβη, Αλμυρός, Ρόδα). Η ρήξη Κέρκυρας-Κορίνθου για την Επίδαμνο ήταν μια από τις αφορμές του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χ.). Αυτή την περίοδο άλλαξε και το πολίτευμα της Κέρκυρας-από ολιγαρχικό έγινε δημοκρατικό. Αυτό προκάλεσε την δυσαρέσκεια των ολιγαρχικών και τελικά οδήγησε σε σκληρό εμφύλιο πόλεμο-ανάμεσα στους ολιγαρχικούς και τους δημοκρατικούς. Το 415 π.Χ. η Κερκυραίοι βοήθησαν την Αθήνα στην εκστρατεία της εναντίων της Σικελίας με 15 πλοία. Μετά την ήττα της Αθήνας στο Πελοποννησιακό Πόλεμο, η Κέρκυρα έπεσε στα χέρια των Σπαρτιατών. Τον 4ο αι. π.Χ. τον χαρακτηρίζει ο πόλεμος ανάμεσα της Αθήνας και της Σπάρτης για το ποια πόλη θα έχει ως σύμμαχό της την Κέρκυρα. Όταν το 378 π.Χ. ιδρύθηκε η δεύτερη αθηναϊκή συμμαχία, οι Αθηναίοι ήθελαν κάποιο σύμμαχο στη δυτική Ελλάδα και η Κέρκυρα με την ιδιαίτερα στρατηγική της θέση και τη ναυτική της δύναμη (κατείχε 80 πλοία), ήταν ο ιδανικός σύμμαχος της Αθήνας. Για αυτό οι Αθηναίοι έστειλαν στο νησί 60 πλοία υπό τον Τιμόθεο. Αυτός κατέλαβε το νησί. Αλλά και οι Λακεδαιμόνιοι έστειλαν τον στόλο τους υπό τον ναύαρχο Νικολόχα, ο οποίος όμως ηττήθηκε στη ναυμαχία της Αλύσιας (375 π.Χ.). Ο ναύαρχος της Σπάρτης προσπάθησε να διαπραγματευτεί, αλλά χωρίς επιτυχία. Ο καινούριος ναύαρχος Μνάσιππος πολιορκούσε την πόλη της Κέρκυρας αρκετούς μήνες (373-372 π.Χ.) με στρατό 1.500 αντρών και στόλο 60 πλοίων. Οι Αθηναίοι έστειλαν και έτσι οι Λακεδαιμόνιοι ηττήθηκαν ξανά και οι Αθηναίοι κυριάρχησαν σε όλο το Ιόνιο Πέλαγος. Το έτος 361 π.Χ. ξέσπασε στο νησί εμφύλιος πόλεμος και κατόπιν κοινής συμφωνίας ανάμεσα στους δημοκρατικούς και στους ολιγαρχικούς, η Κέρκυρα έφυγε από την δεύτερη Αθηναϊκή Συμμαχία. Παρόλα αυτά, αργότερα, η Κέρκυρα ενώθηκε με την Αθήνα εναντίον του βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο, πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου. Μάλιστα, η Κέρκυρα συμμετείχε στη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. στην πλευρά των Αθηναίων. Στη μάχη αυτή κέρδισε ο Φίλιππος και έτσι επακολούθησε στην Ελλάδα η Εποχή της Μακεδονικής Δυναστείας. Το 303-302 π.Χ. το νησί έπεσε στα χέρια του βασιλιά της Σπάρτης Κλεόνυμου. Όμως, ο βασιλιάς των Συρακουσών, Αγαθοκλής, βοήθησε την Κέρκυρα και την απελευθέρωσε. Ο Αγαθοκλής έδωσε το νησί ως προίκα στην κόρη του, την Λανάσσα, το 331 π.Χ., όταν η ίδια παντρεύτηκε το βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρο. Όταν ο Πύρρος και η Λανάσσα χώρισαν, εξαιτίας της απιστίας του Πύρρου, πήρε την Κέρκυρα ο επόμενος σύζυγος της Λανάσσας, ο Δημήτριος ο Πολιορκητής (290 π.Χ). |